niedziela, 2 maja 2021

Koźle


Koźle


Miejscowość założono około 1104 r. Prawa miejskie uzyskała w 1281 r. 

Herb z trzema kozłami


Na rynku znajdują się figury trzech kozłów. Z powstaniem miejscowości jest związana legenda. Obok wsi stał zamek zamieszkany przez trech braci o nazwisku Kozioł. Zajmowali się oni grabieżą okolicznych mieszkańców. Rzeźnik Jakub dostarczał im żywności. Dzięki temu miał okazję dobrze poznać zamek braci Kozłów. Jakub sprowadził tam innych ludzi, którzy, zrzucili braci z wieży zamku do Odry. Dzięki temu sąsiedzi ich zostali uwolnieni od rabusiów. Od tego wydarzenia mieszkańcy miejscowości nosili w pochodzie kukłę kozła. Dlatego nazwano miejscowość Koźle. Zwyczaj przetrwał do współczesności. Pochód odbywa się 1 czerwca. 



Kaplica pańszczyźniana z napisem "Na znak wdzięczności P. Bogu za uwolnienie od pańszczyzny w Roku Pańskim 1814"



Wnętrze kaplicy



Krzyż utworzony przez Josefa i Veronikę Pankalla. Na dole krzyża jest napis po niemiecku, żeby każdy, kto przechodzi tu, pomodlił się Ojcze nasz i Ave Maria. Niestety nie ma tam daty.


Budynek urzędu miasta powstał w 1910 r.





Kościół św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej z 1293 r., rozbudowany w XV w.




Kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia NMP wybudowano w latach 1751-3. W 1810 roku zmieniono go na magazyn.



Zespół zamkowy z XIV w.




Koźle (Kosel) na ilustracji autorstwa Fryderyka Bernarda Wernhera (połowa XVIII w.)


Kamienice z rynku Koźla 






Opuszczony budynek



                           






Budynek z 1938 r. z nutkami nad drzwiami.



                           

















Brzoza na małym podwórku






Nad oknem na parterze po lewj stronie jest wyblakły napis po niemiecku "Hotel zum Schwarzem Adler" ("Hotel pod czarnym orłem").


Stąd jest widoczna wieża kościoła 

Sąd








Budynek z płaskorzeźbami




Koźle ma swój hejnał


Przypisy:
https://kedzierzynkozle.pl/pl/strona/historia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%BAle_(K%C4%99dzierzyn-Ko%C5%BAle)#Zabytki
http://www.zamki.pl/?idzamku=kozle
 

poniedziałek, 19 kwietnia 2021

Żyrowa (żyr zajęczy) i Jasiona (popiół)

 Żyrowa



Nazwa pierwszy raz została wzmiankowana w 1302 r. w bulli papieża Bonifacego VIII jako Zirova. Miejscowość była zobowiązana do składania dziesięciny klasztorowi cystersów w Jemielnicy. Istnieją dwie wersje pochodzenia nazwy:

  • od imienia Żyro (z1198 r.)
  • od rośliny żyr zajęczy, który często występuje w tej okolicy. 
We wsi znajdowała się siedziba rodziny Żyrovskich, którym Żyrowa została nadana przez cesarza Fryderyka III w 1447 r. jako nagroda za zasługi na wojnie z Turkami. Żyrovscy posiadali ją do 1629 r. 
Od 1631 r. miejscowość należała do rodziny Gaschin. W tym (1631) roku Żyrowa została zakupiona przez hrabię Melchiora Ferdynanda de Gaschin (również fundatora klasztoru franciszkańskiego na Górze Świętej Anny).

Portret Melchiora Ferdynanda de Gaschin


Za jego czasów został wybudowany pałac w Żyrowej (w latach 1631-1644). Z rodziną Gaschin jest związana legenda o wybudowaniu kaplicy w Gogolinie na początku XIX w. 


Pałac od strony kościoła
                                      


Pałac jest obecnie w remoncie

Część budynków pałacowych grozi zawaleniem

Baszta
                         
W oknie baszty jest karta w historią pałacu i parku

Około 1300 r. wybudowano kościół filialny św. Mikołaja, w XVIII w. przebudowano go.









Napis po niemiecku:
"O mój Jezu, zmiłuj się!
O Jezu, mój Boże, miłuję Cię ponad wszysto."
1896
Z niemieckiego:
"Tutaj spoczywa Tiny,
promień słońca nas wszystkich,
Elizabeth Christinae Maria,
hrabina Francken-Sierstorpff"
1925-1928

                                         


W Żyrowej znajduje się studnia, z której można czerpać wodę, (a nie jest tylko ozdobą).


                                        


Filmik: jak korzystać z takiej studni





Kaplica ze św. Janem Nepomucenem

                                       



Kaplica z obrazem

Najstarszy budynek we wsi - plebania z XIV w. Jest wciąż zamieszkana.



Dom z 1913 r.


Studnia z początku XIX w. 


Poziom wody w środku 


Woda ze studni była przewożona tym wózkiem. 



Wózek znajduje się na Kozim Rynku.


Tablica z historią wsi oraz zdjęciami pałacu






Stumilowy lasek


Krzyż na skrzyżowaniu przy Jasionie








Jasiona

Jasiona powstała najpóźniej w XIII w. W 1285 r. została po raz pierwszy wzmiankowana jako Jassona. W 1783 r. wieś nazywano Jaschiona lub Jeschina (obie nazwy pojawiają się książce opisującej Śląsk). Nazwa prawdobodobnie pochodzi od słowa popiół (jesion), po niem. Esche.


Kościół św. Marii Magdaleny wybudowano w 1911 r.






Z niemieckiego:
"Tutaj spoczywa w Bożym świętym pokoju w cieniu kościoła,
którego budowa była jego dziełem życia,
długowieczna troska o dusze tutejszej parafii.
Proboszcz Bruno Wodarz
Ur. 2 września 1862 - um. 7 października 1927
Jasiona 1896-1927
Módlcie się za jego duszę!"


Obraz ze św. Izydorem, patronem rolników


Wokół kościoła znajduje się wiele nagrobków wbudowanych w mur.

Z niemieckiego:
"Tutaj spoczywają w Bogu 
moi kochani rodzice
Anton i Elisabeth Hekebrust (?)"
Płyta nagrobna z 1888 r. (prawdopodobnie).

Obok kościoła stoją też takie groby.

Po lewej z 1909 r.
Po prawej z 1888 r.

Naprzeciwko kościoła jest cmentarz.







Nietypowy nagrobek z figurą


1896

Widok zza muru cmentarnego


Rosyjscy żołnierze, którzy zginęli w 1918 r.


Z niemieckiego:
"Tutaj spoczywa w Bogu
wikary
Wilhelm Kasik"
1875-1908


Z niemieckiego:
"Tutaj spoczywają aż do zmartwychwstania ziemskie pozostałości tutejszego proboszcza 
Augustina Liboriusa Rossochowitz"
1838-1896

Kaplica w Jasionej




Opuszczony dom przy Jasionej



Kapliczka ze św. Rochem



Kaplica za Jasioną i przed Gogolinem







Przypisy:
Żyrowa - Urząd Miejski w Zdzieszowicach (zdzieszowice.pl)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Melchior_Ferdynand_de_Gaschin
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac_w_%C5%BByrowej#cite_note-zabytek1-3
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BByrowa
https://de.wikipedia.org/wiki/Jasiona_(Zdzieszowice)